Op 1 januari 2022 is de Wet ingroeiquotum en streefcijfers in Nederland ingevoerd. Deze wet heeft tot doel de verhouding tussen mannen en vrouwen in de top en subtop van het bedrijfsleven, waaronder de (raad van) bestuur en de raad van commissarissen, evenwichtiger te maken. Deze wet is van toepassing op Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen en Nederlandse grote vennootschappen.
De Wet ingroeiquotum en streefcijfers omvat een ingroeiquotum, een streefcijferregeling en rapportageverplichtingen.
Verplichtingen
Op grond van de Wet ingroeiquotum en streefcijfers moeten vennootschappen “passende en ambitieuze” doelstellingen formuleren voor de samenstelling van hun top- en subtop. Deze doelstellingen liggen echter niet vast. Met passend wordt bedoeld dat het streefcijfer past bij de omvang van het bestuursniveau en de bedrijfsstructuur. Ambitieus houdt in dat de man-vrouwverhouding evenwichtiger wordt dan deze op dat moment is. Een streefcijfer kan daarom nooit nul zijn.
Daarbij dient de grote Nederlandse vennootschap een plan van aanpak op te stellen om bovengenoemde doelen te bereiken. Er is sprake van een grote vennootschap als is voldaan aan de wettelijke Nederlandse jaarverslaggevingsverplichtingen. Dit houdt in dat gedurende twee opeenvolgende boekjaren aan ten minste twee van de volgende criteria is voldaan, i) de waarde van de activa bedraagt meer dan 20 miljoen euro, ii) de netto-omzet bedraagt meer dan 40 miljoen euro en iii) het gemiddeld aantal werknemers is 250 of meer.
Het plan van aanpak omvat de activiteiten en beleidsmaatregelen die het bedrijf neemt om de man-vrouwverhouding in balans te brengen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het wervings- en selectiebeleid, de maatregelen rondom werken, het leren en zorgen en het communicatie- of beloningsbeleid.
De rol van de ondernemingsraad
Ondernemingsraden kunnen een belangrijke rol spelen het invullen van de wettelijke verplichtingen. De ondernemingsraad heeft invloed op wijzigingen in het wervings- en selectiebeleid (instemmingsrecht), de benoeming van nieuwe bestuurders (adviesrecht) en het voordragen van commissarissen (voordrachtsrecht).
Handhaving
De rapportageverplichtingen gelden voor boekjaren die zijn begonnen op of na 1 januari 2022. Als we ervan uitgaan dat het boekjaar is geëindigd op 31 december 2022, moet het verslag uiterlijk op 31 oktober 2023 voor het eerst worden ingediend. Dit moet digitaal volgens het door de SER ontwikkelde format. Op basis van de rapportages publiceert de SER jaarlijks informatie over de voortgang rond diversiteit in de top van het Nederlandse bedrijfsleven. Hoewel de SER alleen ene monitorende en ondersteunende rol heeft wat betreft handhaving, kunnen de doelvoorschriften en rapportageverplichtingen wel civielrechtelijk worden gehandhaafd. Als een grote Nederlandse vennootschap geen streefcijfers vaststelt, geen plan van aanpak opstelt of niet transparant is over de resultaten, kunnen aandeelhouders het bestuur en de raad van commissarissen hierop aanspreken. Zo kan zij bijvoorbeeld weigeren de jaarrekening vast te stellen.