Morgen vinden de Tweede Kamer verkiezingen plaats. Bent u een zwevende kiezer? Wellicht helpt onderstaand (beknopt) overzicht van de ideeën van partijen over enkele belangrijke arbeidsrechtelijke onderwerpen, waaronder: doorbetaling loon tijdens ziekte, minimumloon, en de verschillende vormen van arbeidscontracten.
Doorbetaling loon tijdens ziekte
De werkgever is verplicht het loon van een zieke werknemer twee jaar lang door te betalen. Zoals hierboven beschreven, is er al een wetsvoorstel voor de wijziging van de re-integratieverplichtingen. Ook de loondoorbetalingsverplichting staat al enige tijd ter discussie. Partijen denken hierover als volgt:
VVD: vindt dat zieke werknemers nu een te groot risico vormen voor kleine werkgevers. Daarom willen zij de loondoorbetalingsregels hervormen. Dit willen zij doen op een zo aantrekkelijk mogelijke manier voor kleine ondernemers en met vermindering van bureaucratie.
NSC: wil de loondoorbetalingsregels veranderen door de termijn te verkorten naar één jaar. Indien werkgevers deze re-integratieverplichtingen (onvoldoende) nakomen, dient deze termijn te worden verlengd.
GroenLinks/PvdA: wil kleine werkgever ondersteunen bij het doorbetalen van loon tijdens ziekte door middel van verhoogde middelen voor verzuim- en ontzorgverzekeringen. Deze verzekeringen dekken kosten van loondoorbetaling, helpen bij re-integratieverplichtingen en nemen administratieve lasten uit handen. Daarnaast wordt de premie voor arbeidsongeschiktheid voor kleine werkgevers verlaagd.
D66: wil de loondoorbetalingsverplichting ook veranderen maar wacht voor de inrichting op het advies van de onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS), die begin 2024 met een advies komt over een stelsel voor langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid. In de tussentijd wil D66 alvast werken aan een minder theoretisch arbeidsongeschiktheidscriterium waarbij meer rekening wordt gehouden met mensen met een urenbeperking.
De PVV, BBB, Partij voor de Dieren en de SP besteden geen aandacht aan de loondoorbetalingsverplichting van zieke werknemers in hun verkiezingsprogramma.
Minimumloon
Op 1 januari 2024 zal het wettelijk minimumuurloon worden ingevoerd, dat voor werknemers van 21 jaar en ouder EUR 13,27 per uur zal bedragen. Partijen denken als volgt over de hoogte van het minimumloon:
VVD: is voornemens om het minimumloon te verhogen, om de armoede terug te dringen.
NSC: beoogt het wettelijk minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen te herijken via de implementatie van de Europese richtlijn inzake toereikende minimumlonen. Volgens deze richtlijn moet het inkomen van huishoudens tenminste toereikend zijn om in de basisbehoeften te voorzien. Het NSC vindt dat bij het bepalen van het niveau rekening moet worden gehouden met het feit dat Nederland reeds in de Europese top 3 staat van EU-landen met het hoogste minimumloon en de effecten op de werkgelegenheid. Het minimumjeugdloon moet volgens NCS worden behouden, maar moet dichter bij het niveau van het volwassenminimumloon worden gebracht.
GroenLinks/PvdA: wil het minimumloon verhogen naar EUR 16 per uur, waarmee het minimumloon, in lijn met de Europese richtlijn, wordt verankerd met het mediane loon in de wet. Bovendien wil GroenLinks/PvdA dat het minimumloon gaat gelden vanaf de leeftijd van 18 jaar en wordt de staffeling voor het jeugdloon onder de 18 jaar hierop aangepast. Ook is GroenLinks/PvdA voornemens om sectorale minimumtarieven in te stellen voor zzp’ers die minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten van een werknemer in loondienst.
PVV: wil het wettelijk minimumloon verhogen waardoor zowel werkenden als gepensioneerden en mensen met een uitkering er in koopkracht op vooruit aan.
Ook BBB wil de bijstandsuitkering en het minimumloon verhogen, in een zodanige mate dat voldoende rekening wordt gehouden met de inflatie en de gestegen kosten van levensonderhoud. Daarbij wil BBB het tarief van zzp’ers werkzaam in het publieke domein maximeren ten opzichte van het tarief van iemand in vaste dienst inclusief een reële opslag.
D66: wil het minimumloon verhogen naar tenminste EUR 17,50 in 2028.
De Partij voor de Dieren: wil het minimumloon verhogen naar EUR 16 per uur om de door de inflatie dreigende bestaanszekerheid tegen te gaan. Partij voor de Dieren hanteert hierbij de vuistregel dar het minimumloon meebeweegt met andere inkomens en minimaal 60% van het mediane inkomen in Nederland is.
Tot slot wil ook de SP het minimumloon verhogen tot EUR 16 per uur. De SP is daarbij voornemens het minimumjeugdloon vanaf 18 jaar af te schaffen zodat ook jongeren gelijk loon krijgen voor gelijk werk.
Type arbeidscontracten
De discussie over flexibele arbeidsvormen legt de verschillen bloot tussen werknemers met vaste contracten en diegenen onder zelfstandige of uitzendcontracten.
VVD: benadrukt vrijheid in werk- en privéleven, met steun voor flexibele werktijden en thuiswerken. De aanpak van malafide uitzendbureaus wordt voortgezet, met specifieke aandacht voor herhaaldelijke overtreders. De VVD erkent de bewuste keuze van de meeste zzp’ers voor ondernemerschap, pleit voor duidelijke regels met extra handhaving in risicosectoren.
NSC: pleit voor normalisering van vaste dienstverbanden, waarbij uitzendarbeid is gereserveerd voor ‘piek en ziek’, met duidelijke kaders voor zelfstandigen.
GroenLinks/PvdA: streeft naar solide contracten voor baanzekerheid, met stimulering van vaste contracten door verlenging van aanbestedings- en subsidieduur. Nuluren- en oproepcontracten worden afgeschaft, waardoor drie werkvormen overblijven: werknemer, uitzendkracht voor tijdelijk werk, en zzp’er voor specifieke expertise.
PVV: richt zich op het verminderen van regels voor zelfstandigen zonder specifieke uitspraken over het type arbeidscontracten.
BBB: streeft naar integrale arbeidsmarkthervormingen met meer flexibiliteit in vaste arbeidscontracten en minder verschillen tussen vast en flexibel/ZZP. De SP voorkomt gedwongen zelfstandigheid en verbetert de sociale zekerheid voor ZZP’ers. Ze willen een einde maken aan uitbuiting door onzekere arbeidscontracten af te schaffen, met een vast contract als norm.
D66: pleit voor meer regie over werktijden en introduceert een vergunningsplicht voor uitzendbureaus. Ze overwegen, naar Duits voorbeeld, het verbieden van uitzenden in specifieke sectoren om misstanden te voorkomen.
Partij voor de Dieren: beperkt het aantal arbeidscontracten tot vast, tijdelijk en uitzendcontracten voor regulier werk en zelfstandigencontract voor zzp’ers. Uitzendkrachten krijgen gelijke arbeidsvoorwaarden, schijnzelfstandigheid wordt bestreden, en er wordt een vergunningsplicht voor uitzendbureaus ingevoerd om ongewenste praktijken te stoppen.