Oud en Nieuw is alweer voorbij en het nieuwe jaar is begonnen. Normaal gesproken worden op Oud en Nieuw kilo’s vuurwerk de lucht in geschoten. Vuurwerk afsteken is een risicovolle bezigheid, zeker als het zelfgemaakt vuurwerk betreft. Hoe zit het als een werknemer zelf vuurwerk maakt en daardoor arbeidsongeschikt raakt? Heeft de werknemer dan nog recht op loondoorbetaling tijdens ziekte? Op deze vraag heeft de kantonrechter Leeuwarden begin 2021 in kort geding een antwoord gegeven.
Feiten
In deze zaak ging het om een werknemer met de functie van pannenlegger. In zijn schuur was hij stoffen aan het mengen om daarmee buskruit te maken, en uiteindelijk voor oudjaar zelf vuurwerk te maken. Dit had hij eerdere jaren ook gedaan. Tijdens het mengen zijn de stoffen ontploft en heeft de werknemer zwaar letsel opgelopen aan zijn pols en hand, waardoor hij volledig arbeidsongeschikt raakte. De echtgenote van de werknemer heeft de werkgever op de hoogte gesteld van het ongeval en hem ziekgemeld.
Een week later heeft de werkgever het loon van de werknemer stopgezet, omdat de werknemer volgens de werkgever bij zijn handelen een bijzonder groot risico op ongelukken genomen heeft en dit kwalificeert als voorwaardelijk opzet.
Loondoorbetaling bij ziekte, tenzij opzet
Indien een werknemer als gevolg van ziekte geen arbeid kan verrichten, heeft hij op grond van de wet voor 104 weken recht op doorbetaling van 70% van zijn loon. Een werknemer heeft geen recht op doorbetaling van loon indien, onder andere, de ziekte door zijn opzet is veroorzaakt. De opzet moet gericht zijn op het intreden van de arbeidsongeschiktheid,
Uitspraak rechtbank Leeuwarden
De rechter overweegt dat het hier niet gaat om voorwaardelijk opzet (de strafrechtelijke variant), waarvan al sprake is als de verdachte zeer risicovol heeft gehandeld. In dit geval moet er sprake zijn van daadwerkelijk opzet, die is gericht op het intreden van arbeidsongeschiktheid.
Volgens de rechter is het niet aannemelijk dat er bij de werknemer opzet bestond die was gericht op het verwonden van zijn hand, maar enkel opzet gericht op het maken van vuurwerk. Naar het oordeel van de rechter is er daarom geen sprake van opzet en heeft de werknemer dus recht op de wettelijke loondoorbetaling van 70%.
Redelijkheid en billijkheid
De CAO Bouwbedrijf vult bij arbeidsongeschiktheid de loondoorbetaling aan tot 100% en geeft geen norm voor verlaging van die aanvulling in een geval als het onderhavige. De werkgever dient dus op grond van de CAO Bouwbedrijf het volledige loon aan de werknemer door te betalen.
De rechter is echter van oordeel dat, gelet op de oorzaak van de arbeidsongeschiktheid, niet valt uit te sluiten dat in een mogelijke bodemprocedure geoordeeld zal worden dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de werkgever 100% moet doorbetalen. Daarom werd in dit kort geding de loonvordering toegewezen tot 70% van het loon.
Conclusie
Uit deze uitspraak blijkt maar weer dat slechts in zeer specifieke gevallen opzet gericht op arbeidsongeschiktheid wordt aangenomen. Alleen als de opzet daadwerkelijk gericht is op het intreden van arbeidsongeschiktheid, is aan het vereiste van opzet voldaan.
Er bestaat wel de mogelijkheid voor een werkgever om in een geval als het onderhavige alleen tot 70% van het loon door te betalen. Indien een werkgever verplicht is tijdens ziekte 100% door te betalen (door de CAO of arbeidsovereenkomst), kan wat betreft die aanvullende 30% een uitzonderingssituatie worden opgenomen. Er kan in de arbeidsovereenkomst of CAO bijvoorbeeld worden opgenomen dat een werknemer die door zijn ‘schuld of toedoen’ arbeidsongeschikt is geraakt, hij slechts recht heeft op de wettelijke 70% doorbetaling.