Een werkgever kan er belang bij hebben de arbeidsvoorwaarden van een werknemer te wijzigen. Voor een wijziging van de arbeidsvoorwaarden is in beginsel vereist dat partijen daar overeenstemming over bereiken. Komen partijen er niet uit, dan heeft een werkgever verschillende mogelijkheden om de arbeidsvoorwaarden (toch) eenzijdig te wijzigen. Lees in deze blog meer over het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden.
Eenzijdig wijzigen
Een werkgever kan de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen door een beroep te doen op een eenzijdig wijzigingsbeding of, indien geen eenzijdig wijzigingsbeding is overeengekomen, door een beroep te doen op:
- Goed werknemerschap;
- De redelijkheid en billijkheid;
- Onvoorziene omstandigheden.
Elke wijzigingsmogelijkheid is verbonden aan strenge voorwaarden. De voorwaarden voor een beroep op een eenzijdig wijzigingsbeding en voor een beroep op goed werknemerschap zetten wij in deze blog uiteen.
Eenzijdig wijzigingsbeding
Een werkgever kan slechts een beroep doen op het eenzijdig wijzigingsbeding indien deze schriftelijk is overeengekomen. Het beding kan zijn opgenomen in de individuele arbeidsovereenkomst, de (geïncorporeerde) cao of in een andere collectieve regeling (bijvoorbeeld het personeelshandboek). Uit het beding moet duidelijk blijken welke arbeidsvoorwaarden eenzijdig gewijzigd kunnen worden.
Daarnaast kan een werkgever slechts een beroep doen op het eenzijdig wijzigingsbeding als hij bij de wijziging een zodanig zwaarwichtig belang heeft dat het belang van de werknemer daarvoor naar redelijkheid en billijkheid moet wijken.
- Van een zwaarwichtig belang is sprake bij zwaarwegende bedrijfseconomische of organisatorische omstandigheden, zoals een reorganisatie. Duidelijk moet worden dat het voor de werkgever niet meer mogelijk is om de huidige arbeidsvoorwaarden toe te passen;
- Het belang van een werkgever moet zo zwaarwichtig zijn dat het belang van de werknemer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid daarvoor moet wijken. Onder andere het soort arbeidsvoorwaarde (primair, secundaire of tertiaire) en hoeveel de werknemer er per jaar/maand op achteruit gaat, spelen bij die afweging een rol.
Goed werknemerschap
Indien er geen eenzijdig wijzigingsbeding is overeengekomen, kan een werkgever de arbeidsvoorwaarden onder omstandigheden eenzijdig wijzigen door een beroep te doen op goed werknemerschap. Een werknemer moet over het algemeen positief ingaan op redelijke voorstellen van een werkgever die verband houden met gewijzigde omstandigheden op het werk. Een werknemer mag een voorstel alleen afwijzen als aanvaarding redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd. Kort gezegd moet er voor een beroep op goed werknemerschap worden voldaan aan de volgende drie eisen:
- Er moet sprake zijn van gewijzigde omstandigheden op het werk;
- Het voorstel van een werkgever om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen moet redelijk zijn. Dit hangt af van (i) de aard van gewijzigde omstandigheden op het werk, (ii) de aard en ingrijpendheid van het voorstel en (iii) de positie en het belang van de werknemer bij het ongewijzigd blijven van de arbeidsvoorwaarden;
- Tot slot moet van de werknemer in redelijkheid kunnen worden verwacht dat hij dit voorstel accepteert.
Indien aan alle eisen is voldaan, is een werknemer gehouden in te stemmen met het voorstel van een werkgever om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen.
Heeft u vragen over het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden? Of wenst u een eenzijdig wijzigingsbeding op te nemen in uw arbeidsovereenkomsten? Neem dan contact met één van onze advocaten.